Ανταγωνιστικό Άγχος σε Αθλητές

Άγχος ονομάζουμε ένα αρνητικό συναίσθημα που προέρχεται από υπερβολική διέγερση και ανησυχία. Σε κάθε άτομο υπάρχει μια προδιάθεση για άγχος, η οποία συμβάλλει αρνητικά ή θετικά στη δημιουργία άγχους που προέρχεται από το συγκεκριμένο γεγονός. Το άγχος που προέρχεται από τον αθλητικό ανταγωνισμό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι νεαροί αθλητές γιατί βασικά αισθάνονται το φόβο της αποτυχίας. 

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι ο ανταγωνισμός δημιουργεί άγχος ιδιαίτερα στα παιδιά. Όταν τα παιδιά αισθάνονται ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν ανάλογα με τις απαιτήσεις του ανταγωνισμού γιατί διακινδυνεύουν να ηττηθούν, να αξιολογηθεί αρνητικά η αθλητική τους εμφάνιση και τελικά να χάσουν τον αυτοσεβασμό τους κυριεύονται από άγχος. 
Το άγχος λόγω ανταγωνισμού μπορεί να παρουσιαστεί οποτεδήποτε: λίγο πριν, κατά την διάρκεια ή αμέσως μετά τον αγώνα. Ιδιαίτερα αυτό το είδος άγχους εμφανίζεται, όταν υπάρχει ένας σημαντικός αγώνας στο άμεσο μέλλον ή η απόδοση του αθλητή υπήρξε μειωμένη ή βασικός λόγος αποτυχίας της ομάδος. 

Πολλές φορές οι αθλητές είχαν βιώσει κάποια αποτυχία στο παρελθόν, την οποία συνδέουν με το άγχος. Άλλες φορές αισθάνονται ότι δεν έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα ή τους φοβίζει το επίπεδο των αντιπάλων. Πολλοί αθλητές αναφέρουν ότι τους αγχώνουν οι θεατές, ο προπονητής, οι γονείς τους και γενικότερα άτομα του περιβάλλοντός τους με τις απαιτήσεις που έχουν από αυτούς. Γενικότερα το άγχος προέρχεται από τις αρνητικές σκέψεις των αθλητών, τη μειωμένη αυτοπεποίθηση και την εστίαση στο αποτέλεσμα. 

Το πρώτο πράγμα που πρέπει να κάνουν οι αθλητές για να ελέγξουν το άγχος τους είναι να αναγνωρίσουν τα συμπτώματα. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να είναι σωματικά όπως ταχυκαρδία, τρέμουλο, αύξηση ρυθμού αναπνοής, στομαχικές διαταραχές και εφίδρωση. Μπορεί να είναι ψυχολογικά, όπως ανησυχία, ανικανότητα συγκέντρωσης, σύγχυση και αρνητικές σκέψεις. Τέλος μπορεί να παρατηρηθούν αλλαγές στη συμπεριφορά όπως γρήγορη ή αργή ομιλία, δάγκωμα των νυχιών, γρήγορες κινήσεις των ποδιών και σύσπαση μυών. Κάποιοι αθλητές μπορεί να έχουν διαφορετικά συμπτώματα από αυτά που αναφέρονται παραπάνω. Η παρατήρηση από τους ίδιους αλλά και από τους προπονητές, γονείς και συναθλητές θα βοηθήσει στην αναγνώριση των συμπτωμάτων του άγχους. 

Ο αθλητής πριν τον αγώνα κατανοεί τα συμπτώματα που προκαλούνται από το άγχος του και τα δέχεται ως φυσιολογική προετοιμασία του σώματος για τον αγώνα. Τις μέρες πριν τον αγώνα, μπορεί να εξασκηθεί νοερά προετοιμάζοντας το μυαλό του για το τι θα αντιμετωπίσει κατά τη διάρκεια της ημέρας του αγώνα. Μπορεί να φανταστεί όλη τη διαδικασία από το πρωινό ξύπνημα, το ζέσταμα κτλ 

Λίγο πριν τον αγώνα μπορεί να χρησιμοποιηθούν τεχνικές χαλάρωσης με βαθιές αναπνοές. 
Μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται στις σκέψεις που κάνει ο αθλητής πριν τον αγώνα του. Για παράδειγμα: α) δεν πρέπει να σκέπτεται το αποτέλεσμα ή τους αντιπάλους αλλά να εστιαστεί στην δικιά του απόδοση, β) δεν πρέπει να σκέπτεται και να αναλύει τα λάθη κατά τη διάρκεια ενός αγώνα, γ)πρέπει να εστιάζει την προσοχή στην τακτική που θα ακολουθήσει,  δ) μπορεί να φανταστεί παλαιότερες επιτυχίες για να τονώσει την αυτοπεποίθηση του. 

Τέλος μετά τον αγώνα μπορεί να γίνει ο απολογισμός των σκέψεων, πράξεων και συμπεριφορών που βοήθησαν την απόδοση και αυτών που είχαν αρνητικό αποτέλεσμα. Για την ενίσχυση της ψυχολογίας του αθλητή η εστίαση πρέπει να γίνεται περισσότερο στα θετικά στοιχεία των σκέψεων και της συμπεριφοράς. Τα αρνητικά στοιχεία μετά από παρατήρηση πρέπει σταδιακά να αντικατασταθούν και να εξαλειφθούν. Ακόμα όλες οι παραπάνω εφαρμογές μπορούν να δοκιμάζονται και να εφαρμόζονται στη προπόνηση έτσι ώστε να αναπτύσσονται καλύτερα και με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα.

Μοιραστείτε τις απόψεις και εμπειρίες σας. Αφήστε το σχόλιό σας.

Πηγές: www.ellinogermaniki.gr, www.psychinfo.gr